از کجا بفهمیم نرمی استخوان داریم؟ - مجله اندیشه

ویتامین D جذب کلسیم و فسفر را به وسیله دستگاه گوارش بالا می برد. کمبود ویتامین D حفظ سطح نرمال کلسیم و فسفر در بدن را سخت می نماید که همین می تواند منجر به نرمی استخوان گردد.

افزودن ویتامین D یا کلسیم به رژیم غذایی می تواند مسائل استخوانی ناشی از نرمی استخوان را رفع کند. اما وقتی نرمی استخوان به دلایل دیگری ایجاد شده باشد، ممکن است فرزندتان به داروها و درمان های دیگری هم احتیاج پیدا کند. برخی ناهنجاری های اسکلتی ناشی از نرمی استخوان با عمل جراحی قابل اصلاح است.

علائم

نشانه ها و علائم نرمی استخوان عبارتند از:

• تاخیر در رشد
• درد در ستون فقرات، لگن و ران ها
• ضعف عضلانی

ازآنجا که نرمی استخوان صفحات رشد انتهای استخوان های کودک را نرم می نماید، ممکن است منجر به ناهنجاری های اسکلتی زیر گردد:

• کمانی شدن پاها یا زانوی ضربدری
• ضخیم شدن مچ دست و پا
• پیش آمدن قفسه سینه

چه زمان به پزشک مراجعه کنید؟

اگر فرزندتان دچار درد استخوانی، شعف عضلانی یا ناهنجاری های شاخص اسکلتی بود، به پزشک مراجعه کنید.

عوامل

بدن برای جذب کلسیم و فسفر از موادغذایی به ویتامین D احتیاج دارد. اگر ویتامین D کافی به بدن فرزند شما نرسد یا اگر بدن او برای جذب ویتامین D مشکل داشته باشد، او دچار نرمی استخوان خواهد شد. معمولاً کمبود کلسیم و ویتامین D می تواند منجر به نرمی استخوان گردد.

کمبود ویتامین D

بچه های که از دو منبع زیر ویتامین D کافی به بدنشان نمی رسد دچار کمبود این ویتامین می شوند:

• نور خورشید. پوست با قرار دریافت در معرض نور خورشید ویتامین D فراوری می نماید. بچه های که در کشورهای پیشرفته زندگی می نمایند معمولاً زمان کمتری را بیرون از خانه سپری می نمایند. همچنین معمولاً از کرم های ضدآفتاب استفاده می نمایند که جلوی اشعات نور خورشید را که به فراوری ویتامین D توسط پوست یاری می نماید، می گیرد.
• موادغذایی. روغن ماهی، ماهی های چرب و زرده تخم مرغ حاوی ویتامین D هستند. همچنین به برخی موادغذایی ازجمله شیر، سیریال برخی آبمیوه ها هم ویتامین D افزوده می گردد.

مشکل در جذب

برخی از بچه ها با بیماری هایی متولد می شوند که بر جذب ویتامین D توسط بدن اثر می گذارد. برخی از این بیماری ها عبارتند از:

• بیماری سلیاک
• بیماری روده التهابی فیبروز کیستی
• مسائل کلیوی
• عوامل خطرزا

عواملی که احتمال ابتلای بچه ها به نرمی استخوان را بالا می برد، عبارتند از:

• پوست تیره. پوست های تیره به اندازه پوست های روشن به نورخورشید واکنش نمی دهند، به همین دلیل ویتامین D کمتری فراوری می نمایند.
• کمبود ویتامین D در مادر طی دوران بارداری. کودکی از که از مادری با کمبود شدید ویتامین D به جهان می اید ممکن است بعد از تولد علائم نرمی استخوان داشته باشد یا چند ماه بعد از تولد به آن مبتلا گردد.
• عرض جغرافیایی شمالی. بچه های که در مناطق جغرافیایی ای زندگی می نمایند که نورخورشید در آنها کمتر است، بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند.
• تولد زودرس. بچه های که زودتر از موعد متولد می شوند بیشتر به نرمی استخوان مبتلا می شوند.
• داروها. برخی از انواع داروهای ضدتشنج و داروهای ضدویروسی که برای بیماری HIV مورداستفاده قرار می گیرند، در توانایی بدن برای استفاده از ویتامین D اخلال ایجاد می نمایند.
• مصرف انحصاری شیر مادر. شیر مادر به میزان کافی ویتامین D برای پیشگیری از ابتلا به نرمی استخوان در خود ندارد. بچه های که فقط از شیر مادر تغذیه می نمایند باید از قطره های ویتامین D استفاده نمایند.

مسائل

• نرمی استخوان اگر تحت درمان قرار نگیرد، منجر به مسائل زیر خواهد شد:
• نارسایی رشد
• انحنای غیرعادی ستون فقرات
• ناهنجاری های اسکلتی
• مسائل دندان
• تشنج

پیشگیری

قرار دریافت در معرض نور خورشید بهترین منبع از ویتامین D است. در اکثر فصل های سال، 15-10 دقیقه قرارگیری در معرض آفتاب کافی است. ولی اگر پوست تیره ای دارید یا در فصل زمستان یا اگر در مناطق شمالی عرض جغرافیایی زندگی می کنید، ممکن است با قرار دریافت در معرض نور خورشید ویتامین D کافی دریافت نکنید.

علاوه بر این، گفته می گردد که بخاطر نگرانی از ابتلا به سرطان، نوزادان و بچه ها کم سن تر به ویژه نباید در معرض نور مستقیم قرار گیرند یا همواره باید از کرم های ضدآفتاب استفاده نمایند.

برای پیشگیری از نرمی استخوان اطمینان حاصل کنید که فرزندتان ا موادغذایی سرشار از ویتامین D مثل ماهی های چرب، روغن ماهی و زرده تخم مرغ یا موادغذایی زیر که با مثل ماهی های چرب، روغن ماهی و زرده تخم مرغ غنی شده باشند، مصرف کند:

• شیرخشک
• سیریال
• نان
• شیر، ولی نه موادغذایی حاصل از شیر مثل ماست و پنیر
• آب پرتقال

برای اطمینان از میزان ویتامین D موجود در موادغذایی غنی شده حتماً به برچسب های موادغذایی دقت کنید.

اگر باردار هستید، از پزشکتان درمورد مصرف مکمل های ویتامین D سوال کنید.

ازآنجا که شیر مادر حاوی میزان کمی ویتامین D است، همه نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می نمایند باید روزانه 400 واحد بین المللی ویتامین D خوراکی مصرف نمایند. آموزشگاه پزشکی بچه ها در امریکا توصیه می نماید که نوزادانی که از شیرمادر تغذیه می نمایند یا آنهایی که کمتر از یک لیتر شیر خشک در روز مصرف می نمایند از مکمل های خوراکی ویتامین D استفاده نمایند.

تشخیص

پزشک متخصص در طول معاینه به آرامی روی استخوان های فرزندتان فشار می آورد تا ناهنجاری های احتمالی را تشخیص دهد. پزشک موارد زیر را در فرزندتان آنالیز خواهد نمود:

• جمجمه. استخوان جمجمه در بچه ها مبتلا به نرمی استخوان معمولاً نرم تر است و سفت شدن جمجمه در این بچه ها معمولاً دیرتر اتفاق می افتد.
• پاها. بااینکه حتا بچه ها سالم هم پاهایشان کمی کمانی شکل است، کمانی بودن بیش از حد پاها در نرمی استخوان بسیار متداول است.
• سینه. برخی از بچه ها مبتلا به نرمی استخوان دچار ناهنجاری هایی در قفسه ی سینه می شوند که باعث می گردد قفسه سینه ای پیش آمده داشته باشند.
• مچ دست و پا. بچه های که به نرمی استخوان مبتلا هستند، معمولاً مچ هایی ضخیم تر از بچه ها طبیعی دارند.

رادیولوژی استخوان های مشکل دار می تواند ناهنجاری های استخوانی را آشکار کند. آزمایش ادرار و خون نیز می تواند تشخیص ترمی استخوان را تایید نموده و روند درمان را کنترل کند.

درمان

اکثر دلایل ابتلا به نرمی استخوان با مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم قابل درمان هستند. حتماً درمورد دوز مصرفی به دستورات پزشکتان توجه کنید. مصرف بی اندازه ویتامین D نیز می تواند مشکل ساز گردد.

عمل های جراحی و سایر عمل ها

برای برخی موارد پاهای کمانی یا ناهنجاری های ستون فقرات پزشک ممکن است برای اصلاح طرز قرارگیری استخوان ها حین رشد از کفش های مخصوص و بریس طبی استفاده نمایند. ناهنجاری های شدید تر اسکلتی احتیاج به جراحی خواهد داشت.

آماده شدن برای ویزیت پزشک

احتمالاً با مراجعه به پزشک خانوادگی یا پزشک کودکتان آغاز خواهید کرد. برحسب علت علائم فرزندتان احتمالاً به یک متخصص ارجاع خواهید شد. در زیر به اطلاعاتی اشاره می کنیم که به شما برای آماده سازی قبل از ویزیت پزشک یاری می نماید:

چه می توانید بکنید:

قبل از مراجعه به مطب پزشک، فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:

• علائم فرزندتان، حتی علائمی که به دلیل مراجعه شما به پزشک مرتبط نباشد و زمان آغاز این علائم
• اطلاعات فردی مهم ازجمله داروها و مکمل هایی که فرزندتان استفاده می نماید یا سابقه خانوادگی
• اطلاعات مربوط به برنامه غذایی فرزندتان، ازجمله موادغذایی و نوشیدنی هایی که به طور معمول استفاده می نماید

از پزشکتان چه انتظاری داشته باشید:

• پزشکتان ممکن است برخی از سوالات زیر را از شما بپرسد:
• فرزندتان چد مدت یکبار خارج از خانه و در فضای باز بازی می نماید؟
• آیا فرزندتان همواره از کرم های ضدآفتاب استفاده می نماید؟
• فرزندتان از چه سنی آغاز به راه رفتن کرد؟
• آیا فرزندتان زیاد دچار پوسیدگی دندان می گردد؟