خبرنگاران بازار شب عید کساد و کسب و کار کرونا داغ - مجله اندیشه

رییس ستاد مقابله با کرونای استان تهران با اشاره به ترددها و تراکم بالای جمعیت در واپیسن روزهای سال پیش بینی کرد در 10 روز اول تعطیلات سال نو بار بیماری افزایش یابد و بیمارستان های تهران در هفته های اول سال جدید میزبان شمار بالاتری از مبتلایان و شاهد روزهای سختی باشند.

دکتر علیرضا زالی گفت سال گذشته نیز همین مساله را در اواخر اسفند و 10 روز اول فروردین به تلخی تجربه کردیم و 9 فروردین بیشترین موارد بستری و مرگ را در تهران داشتیم.

چند روز پیش سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رقم فوتی های کرونایی کشور را 100 نفر ذکر کرد که نشان می دهد باز مرگ دست بالا را دارد و عدد سه رقمی را به دست آورده است تعداد جان هایی که در ایران تا به امروز به کام مرگ بلعیده شده اند به 61 هزار و 330 نفر رسید.

سخنگوی وزارت بهداشت حرف دیگری هم زد: میزان رعایت پروتکل های بهداشتی در کشور به پایین ترین میزان خود در چهار ماه گذشته رسیده است.

***

پیاده روی را همواره و همه توصیه نموده اند یکی از مزایای این رفتار برای خبرنگاران این است که به راحتی و بدون واسطه می توانند شهر و رفتار اجتماعی مردم را با چشم خود ببینند و با تکرار پیاده روی در یک جهت در زمان های مختلف به یک قانون ثابت یا برداشت قوی از یک مفهوم برسند. من سال ها است در دو جهت به طور دایم راه می روم یکی خیابان ولیعصر که مانند ستون فقرات تهران است و یکی میدان هفتم تیر که از نقاط وصل شمال و جنوب جغرافیایی و اجتماعی پایتخت است.

این طی طریق به قصد رسیدن به مقصد گاه هدفمند می گردد مانند چند شب گذشته که به عمد این دو جهت را پیمودم تا ببینم خریدهای شب عید مردم در دومین نوروز کرونایی چگونه است و آسان می توانم بگویم که نسبت به سال های غیرکرونایی خریدها و تجمع ها و ترافیک های خریدهای نوروزی کمتر است.

سال گذشته ویروس کرونا تازه وارد بود و هنوز باور اینکه این موجود کوچک نامرئی چقدر می تواند شیاد و زیان آور باشد، برای همه راحت نبود و مردم آن را به قدر امروز جدی نگرفته بودند اما از سوی دیگر هنوز آثار مالی و روانی قرنطینه مردم را نفرسوده بود و توصیه ها یا اجبار بر خانه نشینی را راحت تر اجرا می کردند. آدم ها گمان می کردند اشکالی ندارد با خوردن از جیب مدت دو هفته در خانه بمانند تا هم فال باشد و هم تماشا.

اخبار مرگ های کرونایی و خاکسپاری اجساد با شرایط خاص و به دور از مشایعت دوستان و خویشان انسان را به تحمل پرهیزهای توصیه شده از سوی پزشکان و مقامات تشویق می کرد.

ولی کم کم قرنطینه آن هم در آپارتمان های کوچک، همنشینی و وردل هم بودن های ماه عسل گونه را به نق زدن و حتی درگیری بین اعضای خانواده یا افسردگی و خودخوری افراد تنها رساند. از سوی دیگر صدای خوردن کفگیر به ته دیگ زود به گوش رسید و یکی یکی سرها از در بیرون شد.

پارسال اسفند ماه برای مدتی مترو خلوت و جایگاه های خالی اتوبوس حس بفرمایید راحت باشید، به ما جماعت اهل خبر که اجبارا از خانه بیرون می آمدیم، القا می کرد. سنت پیاده روی ولیعصری من از سه راه فاطمی تا میدان منیریه و میدان هفتم تیر به دفعات عمدی و آگاهانه محدود بود. می دیدم هرچه به شب سال نو نزدیکتر می شویم، جمعیت خریدار و تماشاچی در خیابان بیشتر می شدند مثل سال جاری؛ با این تفاوت که سال جاری جمعیت نسبت به سال نخست تولد ویروس منحوث، خیلی بیشتر شده است.

دستفروشان باز بساط دایر نموده اند، گشت های رفع کردن سد معبر فعال شده اند و مغازه ها اندکی برو روی خود را آراسته اند تا از مشتری ها دلبری نمایند.

آجیل و خشکبار فروشی ها محک خوبی برای سنجش موجودی جیب مردم، استقبال یا روی گردانی از پهن کردن سفره عید و نیت خوانی از حد و حدود دیدوبازدیدهای عید است. آنچه در جهت میانه شهر دیدم از تعداد مشتریان درون دکان و حجم کیسه های خرید آنها نشان از کاهش آشکار و مبرهن تقاضا نسبت به سال های قبل و البته افزایش نسبی تقاضا نسبت به آخرین روزهای اسفند سال 98 است.

آجیل فروش در پاسخ به سوال می گوید: مشکل از گرانی است کرونا بهانه است وگرنه پارسال مردم قرنطینه بودند اما بیشتر خرید می کردند سال جاری اصلا شبیه بازار شب عید نیست.

لباس و کفش نسبت به آجیل حتی متقاضی بسیار کمتری دارد. ویترین چینی نکردن و چراغانی نبودن مغازه ها شاهد این مدعاست.

فروش مبل و فرش که معمولا از دو یا سه ماه پیش از عید شروع می شد سال جاری اصلا سرِ شروع شدن نداشت.

ترافیک و به هم گره خوردن ماشین ها در چهارراه امیر اکرم در آخرین هفته سال سنتی که حسنه نبود اما بود و سال جاری نیز هست اما گره کور نیست و با یک یا در نهایت دو چراغ معطلی، امید به رهایی از آن هست.

زهرا منشی یک کلینیک روانشناسی است. می گوید از اردیبهشت کاملا بیکار شده ام حقوقی ندارم که خرید کنم در عین حال از روی یک رگال دست فروش سه راه جمهوری مانتویی را امتحان می نماید اما همسرش می گوید من از ترس کرونا به خرید نمی آیم. امشب هم همراه زهرا آمده ام تا مواظب او باشم چون کافی است یک کالا یا قیمت آن چشمش را بگیرد آن گاه ویروس را فراموش می نماید و این احتمال هست که خود را به میان جمعیت بیندازد که در آخر با خرید یا بدون خرید، انبوهی از ویروس مرگ آور را جذب خود می نماید. همسر زهرا با شوخ طبعی می افزاید: ابدا فکر نکنید من نگرانی مالی از خرید دارم!

این زوج می گویند برای سفره عید به طور مختصر خرید خواهند کرد و دید و بازدید فقط با فامیل خیلی نزدیک خواهند داشت.

بچه ها معصوم هم که زیر دست و پای جمعیت می لولند، برخی از آنها به من می گویند کرونا مثل یک روح و هیولا است که بچه یا پدر و مادر را با خود می برد. نباید از خانه بیرون بیاییم.

از دو فروشنده کفش درباره بازار شب عید سوال کردم گفتند انگار نه انگار شب عید است و بار مخصوص عید هم نیاورده اند اما بازار فروش کفش کودک کمی گرم تر است.

برای سوار شدن به اتوبوس بی آر تی احتیاج به میزانی از توانمندی فیزیکی برای هل دادن جمعیت هست. در باز می گردد از چند نفر دم در خواهش می کنم فاصله اجتماعی را رعایت نمایند تا جای من هم بگردد! طنز کلام سبب می گردد برایم جا باز نمایند. خستگی چهره، نحوه لباس پوشیدن و جهت شمال به جنوب اتوبوس نشان می دهد بیشتر جمعیت از سرکار بر می گردند و نه خرید.

راسته مانتو فروشی های میدان هفت تیر هم شلوغ نیست اما سر دستفروشان پیاده روی این محل در مقام مقایسه با همین شب ها در سال پیش شلوغ است.

دست فروشی که در جهتم زیاد با او روبرو می شوم، می گوید اسفند هر سال پاکت پول جزء اجناس همه دستفروش ها بود اما سال جاری تعداد معدودی از ما پاکت پول آورده ایم چون مردم دنبال بهانه اند از عیدی دادن فرار نمایند. مرد مسنی به صحبت ما وارد می گردد و می گوید: با این گرانی همان بهتر که عید را مجازی بگیریم و عیدی مجازی بدهیم.

اما خانم جوانی مخالف است و می گوید: هر بردی آوردی دارد هر دادی هم ستدی. اگر عیدی نمی دهیم اما عیدی هم نمی گیریم.

***

علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته است: محدودیت های تردد از ساعت 21 تا ساعت 3 صبح در همه شهرها بدون توجه به رنگ بندی کرونایی آنها در ایام نوروز هم ادامه دارد.

ساعت از 9 شب گذشته است جمعیت درون واگن مترو نه به حد خفگی اما در حدی هست که به راحتی بتوانیم ویروس را داد و ستد کنیم. در یک تکانه قطار پای بانویی سالمند را ناخواسته لگد می کنم رنگش می پرد، ناله می نماید. عذرخواهی می کنم. می گوید شلوغی عید است و این اتفاق ها می افتد آرتروز و پوکی استخوان دارم برای همین درد پایم طول می کشد تا آرام گردد.

کیسه خرید ظروف پلاستیکی آشپزخانه را به عنوان یاری برایش نگه می دارم، تنها کاری که از دستم برمی آید.