دیدنی ترین جاذبه های دزفول - مجله اندیشه

موقعیت جغرافیایی دزفول

دزفول یکی از شهرهای پر جمعیت استان خوزستان است. از لحاظ وسعت دومین شهر استان خوزستان محسوب می گردد. شریان اصلی زندگی در این شهر رود دز بوده است و به خاطر این منبع آبی مهم از هزاره های دور محل سکونت ساکنان فلات بومی ایران بوده است. شهر دزفول بر اساس اسناد باستان شناسی اولین آثارش به دوره های روستا نشینی می رسد و از حدود 7000 هزار ق.م دارای آثار باستانی است. یکی از مهم ترین تپه های باستانی دزفول تپه چغامیش است که از اولین مکان های حفاری در ایران هم بوده است و اسناد مهمی در زمینه کشاورزی و سپس تشکیل شهر از آن به دست آمده است.

دزفول شهری است که از یک طرف به دشت می رسد و از سمت شرق به دامنه های کوه های زاگرس می رسد. تلاقی کوه و دشت آب هوای متنوعی را در شهر دزفول به وجود آورده است و به همین دلیل جغرافیایی ده ها جاذبه های طبیعت گردی در آن پدید آمده است. موقعیت جغرافیایی دزفول از لحاظ تنوع آب و هوایی اهمیت دارد. محوطه های باستان شناسی کهن، اماکن مختلف تاریخی و ده ها دره، آبشار جاذبه های دزفول را تشکیل می دهند. که امروزه مقصد محبوب برای توریستها به شمار میرود. جاذبه های دزفول به دو دسته فرهنگی و طبیعی تقسیم بندی می گردد.

تاریخچه آجر در شهر دزفول

قدیمی ترین ابعاد و میزان آجر در شهر دزفول متعلق است به آجرهای پل باستانی ساسانی که به شاپور اول منسوب است. پل باستانی 1800 ساله دزفول مهم ترین و ممتازترین اثر تاریخی این شهر است که در سال 263 میلادی ساخته شده است. این پل پس از پیروزی بر والرین و با به کارگیری اسرای رومی بر روی رود جاری و زلال دز بنا شده و در طول تاریخ همیشه کانون تحولات مهم از جمله جنگ ها و ظهور تمدن ها بوده است.

ایـن پل باستانی هم اکنون در مرکز دزفول و بر روی رودخانه دز در میان دو بوستان ساحلی رعنا و ولیعصر واقع شده است و شرق و غرب شهر را به هم متصل می نماید و تا چند سال پیش راه عبور شهرهای شوشتر، اندیمشک و دزفول بود اما ضرورت توجه بیشتر به این اثر تاریخی سبب شد تا کاربری پل از حالت سواره به پیاده تبدیل گردد تا مبادا هجوم خودروهای پرشمار در طول شبانه روز، آواری باشد بر پیکر ارزشمند این پل باستانی قدیمی. این اثر به عنوان یادگار اعصار تاریخی هنوز هم به حیات خود ادامه می دهد و در رأس کانون توجهات توریستانی است که دزفول را مقصد سیروسفر خود انتخاب می نمایند.

تپه باستانی چغامیش

یکی از جاذبه های دزفول، تپه باستانی چغامیش است. این تپه از اولین سکونتگاه های یکجا نشینی در ایران است که در هزاره ها دور ساکنان فلات بومی این منطقه در این مکان مستقر شدند و به کشاورزی پرداختند. امروزه نزدیک به یک قرن از حفاری تپه چغامیش می گذرد و متاسفانه به عنوان یکی از تپه های باستانی دارای حفظ و حراست نبوده است و تخریب شده است. این تپه را معمولا دانشجویان باستان شناسی برای بازدید انتخاب می نمایند و توریستهایی با هدف مطالعه یا شناخت تپه های باستانی به بازدید این مکان می روند. اگر به عنوان یک توریست خواستید این مکان را ببینید حتما خوب است که با یک راهنمای باستان شناس سری به این مکان بزنید.

پل قدیم دزفول

یکی از اثرهای مهم شهر تاریخی دزفول، پل قدیم دزفول است. این پل در زمان ساسانیان و در زمان شاپور اول ساخته شده است. شاپور اول ساسانی که در جنگ با رومی ها پیروز می گردد بخشی از سربازان رومی را اسیر می نماید و در ساخت و ساز بناهای مختلف آن ها را به عنوان نیروی کار به کار میگرد. یکی از این بناها که به دست اسرای رومی ساخته شده است پل قدیم دزفول است. این پل بر روی رود دز که شریان اصلی شهر بوده ساخته شده است.

خوب است بدانید که این پل دارای آب بر در قسمت کف هم بوده است تا از وقوع سیل و شدت جریان آب بالا جلوگیری کند. ساخت و طراحی پل برای توریستها جالب است. اگر به بازدید این پل رفتید حتما به پایه های آن توجه کنید. بخش های از این پل پس از گذشت هزار و هشتصد سال هم چنان سالم است و یکی از مهم ترین جاذبه های دزفول به شمار میرود.

خانه تیزنو

یکی دیگر از جاذبه های دزفول که در معماری زبانزد است خانه تیز نو است. این خانه در بافت قدیم دزفول واقع شده است و ساخت آن به دوران صفوی می رسد. آجر کاری این خانه اهمیت فراوانی دارد و انواع طرح آجری برای تزیین در نمای بیرونی آن به کار گرفته شده است. دارای یک حیاط مرکزی است که سبک گودال باغچه را هم دارد. در این خانه مانند دیگر خانه های قدیمی مرکزی ایران از سرداب، آجر و حیاط گودال باغچه استفاده نموده اند تا در فصل گرما بتوانند از آن استفاده نمایند و آب و هوای خنکی داشته باشد.

آسیاب های آبی دزفول

یکی دیگر از جاذبه های دزفول، آسیاب های آبی است. قدمت و ساخت و ساز این آسیاب ها به دوران ساسانی می رسد. در ساخت این آسیاب های آبی که با فشار و نیروی جریان آب کار می نموده است از ساروج استفاده نموده اند. عمده مواد ساروج از آهک است. آهک این خاصیت را دارد که هرچه بیشتر به آن آب برسد سفت تر می گردد. برترین مصالح برای ساخت پل، آسیاب آبی هم ساروج است. آسیاب های آبی دزفول در دوران صفوی و قاجار هم بازسازی شده است. امروز دیگر حدود 100 سالی است که کار نمی نماید اما یکی از یادگارهای گذشته این شهر است که برای آسیاب گندم از انرژی طبیعی بهره می بردند.

بازار کهنه دزفول

از دیگر جاذبه های دزفول، بازار کهنه دزفول است. این بازار از بازارهای سرپوشیده ایران است. نه تنها معماری آن مجذوب کننده است، بلکه فرهنگ و داد و ستد و کالاها و صنایع دستی آن هم مجذوب کنندهیت فراوان دارد. اگر می خواهید یک سوغات اصیل را از دزفول خریداری کنید برترین مکان بازار قدیمی دزفول است. در بازار قدیمی دزفول شما می توانید ده ها خاطره و داستان را از زبان محلی ها بشنوید و از اتفاقات تاریخ معاصر با خبر شوید.

روستای لیوس

از دیگر منطقه ها تاریخی اطراف شهر دزفول، روستای لیوس است. این روستا قدمتش به دوران ساسانی می رسد و خوب است بدانید که پیشینه این روستا به جنگ های ایران و روم باز میگردد. در این روستا شما معماری سنگی را می بینید که به تاثیر از شهرهای رومی ساخته شده است. بافت قدیم روستا امروزه یکی از برترین مکان ها برای باستان گردی و شنیدن قصه های تاریخی است. بافت قدیم روستا خالی از سکنه هست و شما معماری ده ها قرن پیش را می بینید. روستای لیس یکی دیگر از جاذبه های دزفول است.

بقعه یعقوب لیث صفاری

یکی دیگر از جاذبه های دزفول، بقعه یعقوب لیث صفاری است. یعقوب لیث صفاری از اولین حاکمان محلی بود که در مقابل اعراب ایستادگی کرد و خواهان استقلال از دست رفته ایرانیان بود. وی در نهایت در جنگ با اعراب کشته شد. مقبره وی در شهر دزفول است و سالانه ایرانی ها زیادی به بازدید این مکان تاریخی می روند. بقعه و سبک معماری این بنا به قرن هشتم می رسد و در نوع گنبد هم از گنبدخانه پتکانه دار استفاده نموده اند.

مسجد جامع دزفول

یکی دیگر از جاذبه های دزفول در زمینه اماکن تاریخی مسجد جامع دزفول است. این بنا قدمتی 500 ساله دارد. صفوی ها به بازسازی این مسجد پرداخته اند. از مسجد های چهار ایوانی ایران است و در شبستان هم از ستون های آجری استفاده نموده اند و بر روی آن سقف های گنبدی کوچک را به وجود آورده اند. در سقف این مسجد هم شما طرح های آجر کاری مختلف را می بینید. در نمای ایوان خانه اصلی آن هم از انواع کاشیکاری دوران صفوی استفاده شده است.

جاذبه های طبیعت گردی دزفول

همان طور که در ابتدا مقاله ذکر شد بخشی از جاذبه شهر دزفول مکان های طبیعت گردی است. شهر دزفول از یک طرف به کوهپایه های زاگرس می رسد و به همین دلیل مکان های خوش آب و هوایی دارد. دره ها و آبشارهای متعددی بخشی از جاذبه های طبیعت گردی دزفول به حساب می آیند. این تنوع آب و هوایی در شهر دزفول باعث شده است که امروزه توریستهای متعددی به این شهر سفر نمایند و از طبیعت اطراف و جاذبه های دزفول لذت ببرند.

دریاچه شهیون و روستای پامنار

یکی از جاذبه های دزفول، دریاچه شهیون و روستای پامنار است. اگر در اردیبهشت ماه به دزفول سفر می کنید حتما به بازدید دریاچه شهیون بروید. آب دریاچه شهیون از رودهای کوهستان زاگرس سرچشمه می گیرد. گاهی به دلیل باران های موسمی زیاد و جریان بالای آب رودخانه بخشی از خشکی های اطراف دریاچه به زیر آب می روند و پدیده ای مشابه جز و مد دریا در آن اتفاق می افتاد. این مکان یکی از برترین منطقه ها هم برای تماشا طبیعت گردی به شمار می آید. روستای پامنار نزدیک ترین روستا به دریاچه شهیون است که دارای چند اثر تاریخی هم است.

کول خرسون و دره چال کندی

کول خرسون و دره چال کندی یکی از جاذبه های دزفول در زمینه طبیعت گردی است. برای بازدید جاذبه طبیعت گردی کول خرسون باید به صورت گروهی سفرکنید حتما یک راهنمای حرفه ای دره نوردی هم داشته باشید. بخشی از مسیر طبیعت گردی کول خرسون سخت است و برای بازدید این منطقه باید تجهیزات مناسب چون کفش کوهنوردی و باتوم را لازم دارید. این دره در 25 کیلومتری شهر دزفول واقع شده است که نام دیگر آن هم دره ارواح است. این دره از دیوارهای بسیار بلندی تشکیل شده است و بخشی از مسیر این دره به گونه ای است که فقط یک نفر می تواند از آن عبور کند، به همین دلیل سفر به این مکان باید گروهی باشد و تمام موارد احتیاط را رعایت کنید.

تماشای دیوارهای صخره ای بزرگ، چشمه های اطراف و ده ها گونه جانوری برای هر توریستی مجذوب کننده است و طبیعت بسیار منحصر به فردی را هم دارد. دلیل نام این این دره به کول خراسان معین نیست. کول به زبان لری به معنای دره است اما این که چرا به آن خرسان یا خرسون گفته می گردد معین نیست.

دره تو بیرون

یکی از دره های بسیار جالب و خاص منطقه دزفول دره تو بیرون است. این دره براساس پدیده های کوه زایی زمین شناسی به وجود آمده است. فرسایش آب های جاری در این منطقه در طول چند هزار سال، شکل دیوارهای دره را تغییر داده است. به خاطر وجود منابع آبی و هم چنین قرار گرفتن تنگه بر روی ارتفاع، آب و هوای خنکی دارد. این دره با آب هوای شهر دزفول حدود بیست درجه اختلاف دارد و آب و هوای داخل دره خنک تر از شهر دزفول است. از همین رو برای ساکنان جنوب یک موهبت است و برای سرگرمی و ورزش به سمت دره تو بیرون در آخر هفته ها می روند. این دره یکی از جاذبه های دزفول است که برای طبیعت گردها مقصدی شناخته شده است.

در میان این دره جریان آب رودخانه وجود دارد که در تابستان ها این جریان بسیار کم است به طوری که توریستها می توانند به راحتی در میان دره قدم بزنند. معنای این دره به زبان لری یعنی مکانی که تب را می برد و بدن را خنک می نماید. توریستهای دزفول، ایذه و شوش به بازدید دره تو بیرون بسیار می روند.

آبشار شوی

یکی دیگر از جاذبه های دزفول در زمینه طبیعت گردی آبشار شوی است. آبشار شوی یکی از بزرگترین آبشارهای ایران هم محسوب می گردد که ارتفاع آن حدود 85 متر است. این آبشار تقریبا 100 کیلومتر با شهر دزفول فاصله دارد و از مقاصد طبیعت گردی اطراف شهر دزفول است. مسیر رسیدن به این آبشار آنچنان سخت نیست و در طول مسیر از منظره ها و پوشش گیاهی این منطقه لذت می برید. اطراف این آبشار در فروردین ماه و اردیبهشت ماه بسیار شلوغ است و سالانه توریستهای قابل توجهی به بازدید این مکان می روند.

رود دز

رود دز از میان شهر دزفول عبور می نمایند. در گذشته این رود خروشان بود و جریان آب آن هم زیاد بوده است. امروزه در فصل باران های موسمی این رود خروشان است و به شهر طراوت تازه ای می بخشد. در اطراف رود دز امکانات توریستی و تفرجگاهی چون سرگرمیگاه ساحلی کله علی تاسیس شده است که اهالی شهر برای شب نشینی و خوش گذرانی به این منطقه می روند. رود دز یکی از مهم ترین جاذبه های دزفول در زمینه پدیده های طبیعی و جغرافیایی است.

جمع بندی درباره شهر دزفول

در این مقاله جاذبه های شهر دزفول معرفی گردید تا اگر قصد سفر به شهر دزفول را داشتید پدیده های طبیعی و تاریخی آن را بشناسید و یک برنامه ریزی عالی برای سفر خود انجام دهید. برترین زمان سفر به دزفول اسفند تا اردیبهشت ماه است که می توانید هم بازدید اماکن تاریخی بروید و هم به بازدید بعضی از مکان های طبیعت گردی بروید. پاییز هم یکی دیگر از برترین فصل های سفر به این شهر است که می توانید یک شهر گردی حسابی در آن داشته باشید.