خمیدگی بال های هواپیما در پرواز به چه علتی است؟ - مجله اندیشه

اگر تا به حال در کنار پنجره های هواپیما نشسته باشید، بال های هواپیما در حین پرواز را دیده اید که به صورت ناگهانی تغییر حالت می دهند و خم می شوند. خمیدگی بال های هواپیما برای بعضی از مسافران که برای اولین بار است که در کنار پنجره می نشینند و این پدیده را می بینند، کمی ترسناک است. اما به هر حال شما نترسید، این یک اتفاق کاملا برنامه ریزی شده و فنی است.

هواپیمایی که شما می خواهید با آن پرواز کنید باید بدانید که بال های هواپیما در زمان پرواز واقعا دچار تاب خوردگی و تغییر حالت می شوند. با این که اگر علت آن را ندانید در ابتدا این برای شما کمی ترسناک به نظر برسد، اما در موارد فنی، این اتفاق بسیار فنی و علمی و خوب است.

قبل از این که مهندسان بتوانند ساختار بهتری برای بال های هواپیما طراحی نمایند که توانایی چرخش در خود داشته باشند، عمل توقف و دور زدن هواپیماها با حوادث بسیار زیادی همراه می شد و ایمنی هواپیما را مختل می کرد.

در ابتدای توضیحمان باید بگوییم که مفهوم بال پیچشی، به وسیله یک مهندس هلندی به نام آنتونی فوکر مطرح شد که در جنگ جهانی اول برای آلمانی ها کار می کرد. این کار دقیقا بعد از آن زمانی انجام شد که تحمیل فشارها یا همان نیروی باد به بال های جت های جنگنده باعث شکسته شدن آن ها می شد.

آنتونی فوکر متوجه شد که فشارهایی از طرف باد به بال های جت های جنگنده وارد می گردد و باعث شکستن آن ها می گردد. پیچ خوردن بال که از آن به عنوان شکستن هم یاد می گردد، واقعا ایده ای هوشمندانه در طراحی آیرودینامیک محسوب می گردد که باعث تسریع و تسهیل عملکرد پروازی هواپیما است.

به صورت اساسی و بر اساس قوانین فیزیک، بال ها در معرض نیروی باد زیادی هستند و اگر هیچ راهی برای متوازن کردن این نیرو وجود نداشته باشد، امکان جدا شدن بال ها از بدنه هواپیما وجود دارد حالت دیگری که پیش می آید این است که بال ها خم می شوند و باعث چرخیدن هواپیما می شوند.

ریشه بال یا همان نقطه اتصال بال با هواپیما، در زاویه بالاتری نسبت به نوک بال هواپیما قرار می گیرد. بنابراین، اگر شما تصور کنید که دارید از طرفین به هواپیما نگاه می کنید و پس از آن به نوک تا ریشه بال توجه نمایید، به احتمال بسیار زیاد خواهید فهمید که نوک بال به نظر شما و با میزانسن های چشمی، کمی مسطح تر از نقطه ای است که به بدنه هواپیما متصل شده است. خمیدگی بال های هواپیما به اینگونه می گردد در این حالت شما هر چقدر هم که به سمت جلوی هواپیما بروید، بال های هواپیما ضخیم تر می شوند.

این عمل دقیقا برای آن است که اطمینان حاصل گردد که نوک بال، آخرین بخش از بخش ها مختلف هواپیما است که از حرکت می ایستد و در نهایت توانایی بالا برندگی خود را از دست می دهد. پیچ خوردن بال هواپیما برای حفظ هواپیما در حالت پرواز، مخصوصا در ارتفاعات کم، بسیار مهم است. در حقیقت، اگر ریشه بال در هواپیما در همان زاویه نوک قرار گرفته باشد، آن خیلی راحت در باد خم می گردد و از کار می افتد.

بی شک که شما اصلا دل تان نمی خواهد از پنجره هواپیما شاهد چنین اتفاقاتی باشید. البته جهت پیچ خوردگی بال هواپیما هم مهم بسیار مهم و معین نماینده است.

خلبان برای کنترل هواپیما از ابزارهای مختلفی استفاده می نماید، یکی از این موارد دریچه کنترل بنزین می باشد. علاه بر این بالا بردن قسمت متحرک بال باعث کنترل هواپیما می گردد. بعلاوه از سکان هواپیما برای کنترل جهت انحرافی هواپیما استفاده می گردد، خلبان سکان هواپیما را به وسیله پدال ها به سمت راست و چپ حرکت می دهد.

صدا از مولکول های جا به جا شونده هوا تشکیل می گردد. این مولکول ها بر روی هم انباشته شده و امواج صوتی را تشکیل می دهند. امواج صوتی بر روی سطح دریا با سرعت 750 مایل در ساعت حرکت می نمایند. برای این که هواپیما سریع تر حرکت کند، باید امواج ضربه ای را بشکند. هنگامی که هواپیما از میان این امواج عبور می نماید، امواج صوتی پراکنده شده و صدای بلندی که انفجار صوتی نام دارد ایجاد می گردد.

در واقع تغییر ناگهانی فشار هوا باعث انفجار صوتی می گردد و هنگامی که هواپیما سریع تر از سرعت صوت حرکت کند اصطلاحا گفته می گردد که دارای سرعت مافوق صوت است. بعلاوه بالابرهایی که در قسمت دم هواپیما وجود دارند برای کنترل جهت هواپیما مورد استفاده قرار می گیرند.

زاویه و ساختار بال هواپیما به طوری است که به صورت حتمی باعث می گردد که لبه ضخیم جلوی بال هواپیما فقط کمی بلند گردد، ولی پشت بال ثابت باقی می ماند تا هواپیما در حالت پرواز باقی بماند.

اگر بال هواپیما به سمت دیگری بچرخد، شاید هواپیما نتواند در نهایت زمان زیادی پرواز نماید. در نهایت شیوه ساخت بال های هواپیما کم بی شباهت به بال های پرندگان نیست، و میله ضخیمی از درون آن ها و به صورت افقی به سمت جلوی بال و یک میله مشابه و نازک تر هم به سمت انتهای آن می رود تا پیچ خوردگی و خمیدگی بال ها را کنترل کند.

اگر این میله ها به طور مستقیم از وسط عبور نمایند، نیروی باد باعث خمیدگی و چرخش بیش از حد آن ها می گردد که این اصلا اتفاق خوبی نیست. به هر حال، اگر روی جایگاه کنار پنجره نشسته اید و به نظرتان رسید که بال ها کمی تاب برداشته اند، اصلا نگران نباشید.