تجهیز یک موزه دانشگاهی با 750 هزار تومان!
به گزارش مجله اندیشه، کارشناس مرمت نسخه های خطی موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران با بیان اینکه هیچ یک از 6 موزه دانشگاه تهران به صورت متمرکز به تاریخ دانشگاه- به عنوان نماد علمی کشور- نپرداخته اند، گفت: وجود اشیای قدیمی و آنالوگ بلااستفاده در کتابخانه مرکزی دانشگاه، من را به فکر گردآوری آن ها در قالب یک موزه درباره تاریخ کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد انداخت که البته به من گفته شد این موزه نباید هیچ بار مالی برای دانشگاه داشته باشد.
عباس توکلی جلودار در گفت وگو با خبرنگاران با بیان اینکه حدود دو سال بعد از استخدام در بخش مرمت نسخه های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران- در سال 88 - پیشنهاد ایجاد موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه را داده است، شرح داد: در آن زمان پیشنهاد تأسیس موزه را دادم چرا که در بخش های مختلف دانشگاه، از جمله بخش مرمت، اشیای قدیمی و آنالوگ بسیار زیادی وجود داشت.
وی ادامه داد: همچنین در بخش نسخه های خطی (آرشیو اسناد) دانشگاه با توجه به تخصص در رشته عکاسی، توانستم عکس ها و آلبوم هایی از زمان قاجار را شناسایی کرده و به این موضوع فکر کردم که می توان موزه ای از تاریخ کتابخانه مرکزی دانشگاه را با گردآوری و تجمیع این موارد ایجاد کرد. این در حالی است که هیچ یک از 6 موزه دانشگاه تهران به اسناد و اشیای مربوط به تاریخ دانشگاه -از بدو تأسیس تاکنون- نپرداخته اند.
کارشناس مرمت نسخه های خطی در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه ایده او بعد از 6 الی 7 سال تلاش انتها در شهریور 97 با حمایت دکتر رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران به ثمر نشسته است، گفت: در آن زمان ایشان قانع شدند که دانشگاه چنین پتانسیلی دارد؛ البته امکاناتی که در اختیار من قرار گرفت، یک سالن خالی بود و به من گفته شد که موزه نباید هیچ بار مالی برای دانشگاه داشته باشد.
توکلی شرح داد: در نظر داشتم دیوارهای این سالن را به نحوی نقاشی کنم که رنگ آن ها زنده نباشد و بر روی نمایش اشیای موزه تأثیری نگذارد. بخشی از این کار را با هزینه شخصی انجام داده و کل یک سالن بزرگ را نقاشی کردم؛ همچنین بر روی لوازم موزه به تنهایی بازسازی های لازم را انجام دادم که مجموع این کارها تنها 750 هزار تومان هزینه مالی بر روی دوش دانشگاه گذاشت و اداره کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد آن را تأمین کرد. در واقع بار مالی ایجاد موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه، تنها هزینه رنگ و یک دستگاه گرامافون بود.
وی اضافه کرد: در کتابخانه همچنین نگاتیوهای شیشه ای مربوط به حدود 120 سال پیش موجود بود که برای نمایش آن ها به میز نور احتیاج داشتیم که این میز نور را با استفاده از دستگاه های سوخته دیگری ساختم.
این کارشناس مرمت نسخه های خطی در پاسخ به اینکه آیا تاریخ دانشگاه تهران در قالب یک روایت در موزه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد به نمایش درآمده است، گفت: فقط یک نفر، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه از من حمایت کردند و بنابراین روایتی که مد نظر خودم بود را نتوانستم اجرایی کنم؛ اما محتوای ویترین های موزه به گونه ای هستند که در عین داشتن یک روایت مستقل، بی ارتباط به همدیگر هم نیستند.
توکلی درباره اشیای موجود در این موزه، شرح داد: بخشی از اشیا به کتابخانه اهدا شده بودند و به طور کلی تقریباً 99 درصد اشیایی که در موزه نمایش داده ایم، مربوط به پیش از انقلاب است و پس از انقلاب متأسفانه چیزی نداشتیم.
وی با بیان اینکه بعد از انقلاب اسلامی تنها چند شی ء کوچک مانند لوح و ... به کتابخانه اهدا شده است، اضافه کرد: مجموعه عکس های نفیس از دوره قاجار- از جمله عکس ها و اسناد خاندان معیرالممالک که پیش از انقلاب به کتابخانه دانشگاه اهدا شده- به اضافه باکسی مربوط به گاندی، جزو اشیای اهدایی پیش از انقلاب به موزه هستند.
این فارغ التحصیل مرمت ابنیه تاریخی از مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی و گردشگری، اظهار کرد: بخش دیگر از لوازم موزه، اشیای قدیمی مورد استفاده در کتابخانه مثل دوربین آنالوگ یا دستگاه هایی هستند که در گذشته برای پرینت میکروفیلم ها و میکروفیش ها استفاده می شد و بخش دیگر از اشیای موزه نیز نسخ خطی (بخشی از آن ها اصل و بخشی ماکت) هستند.
توکلی گفت: لوح های تقدیر و دفاتر یادبود که زمان افتتاح مسجد دانشگاه از سوی محمدرضا پهلوی و پادشاهی از پاکستان امضا شده هم جزو اشیای موجود در کتابخانه بودند که خوشبختانه آلبوم عکس مربوط به این رویداد را هم در کنار دفتر یادبود آن به نمایش گذاشتیم؛ همچنین 5 الی 6 دفتر یادبود دیگر مربوط به افتتاح ساختمان ها یا اهدای لوازم به کتابخانه از سوی رجال معروف، در موزه موجود است.
وی در پاسخ به اینکه چه برنامه هایی با هدف ترویج علم در این موزه برگزار خواهد شد، گفت: شرایطی پیش آمد که من از بخش موزه به بخش دیگری منتقل شدم و به همین دلیل موزه کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه فعلاً دچار سکون است؛ اما حتماً نمایشگاه های جنبی راجع به عکس های قاجاری و نمایشگاه های فصلی برگزار خواهیم کرد.
این کارشناس مرمت نسخ خطی در انتها گفت: اعضای دانشگاه و دانشجویان می توانند در روزهای دوشنبه از ساعت 10 تا 12 از موزه بازدید داشته باشند که این محدودیت زمانی به علت حفظ نظم است، اما نهادها، مدارس و ... می توانند در صورت هماهنگی قبلی هر زمان که بخواهند از موزه بازدید داشته باشند.
منبع: خبرگزاری ایسنا