شوش و دست اندازهای جهانی شدن، برای این نگین ارزشمند چه کرده ایم؟ - مجله اندیشه

به گفته مدیر پایگاه جهانی شوش، تک تک کتیبه های موجود در انبارها، پس از ساماندهی با همراهی و مساعدت دکتر عبدالمجید ارفعی از معدود متخصصان زبان های ایلامی و اکدی، طبقه بندی، بازخوانی و مستند نگاری شده اند و در فایل های استاندارد که نمونه آنها در موزه ملی هم وجود دارد نگهداری می شوند.

ارسطوزاده، ثبت جهانی شوش را تنها بهانه ای دانست و افزود: گرچه ثبت جهانی یک اثر بسیار مهم است و از پیشینه فرهنگی ما خبر می دهد اما هدف ما تنها ثبت شوش در فهرست یونسکو نبود بلکه ما به موضوعی فراتر فکر می کردیم و دلمان می خواست شوش به یک پایگاه پژوهشی بین المللی تبدیل شود و کمابیش توانسته ایم به خواسته و هدف خود نزدیک شویم و در حال حاضر، شوش به محل رفت و آمد دانشجویان و پژوهشگرران تبدیل شده است.

او با اشاره به ویژگی هایی که یک اثر تاریخی باید داشته باشد تا به ثبت جهانی برسد گفت: علاوه بر شرایطی همچون ارائه اسنادی که بر یکپارچگی، ارزشمندی و تاریخی بودن اثر دلالت دارد و از سوی یونسکو تعیین شده، یک سری اقدامات میدانی نیز باید در قالب ساماندهی اثر صورت بگیرد. زیرا یکی از سوالات یونسکو این است که اگر این اثر ارزش جهانی دارد و یک نگین برای شما محسوب می شود شما برای حفظ آن چه کرده اید!؟

ارسطوزاده، به راستاهای چوبی ایجاد شده در قلعه شوش اشاره و گفت: این راستا با توجه به اینکه قلعه شوش در تمامی فصول حتی تابستان که دمای هوا در این جا به 60 درجه می رسد گردشگرانی از کشورهای مختلف نظیر کانادا و آلمان دارد راستاهای ایجاد شده می تواند عبور و مرور را سهل کند.

مدیر پایگاه جهانی شوش به اقدامات اجرا شده برای فراهم کردن شرایط ثبت جهانی اشاره کرد و افزود: متناسب کردن ساخت و سازهای اطراف محوطه، تجمیع تیرهای چراغ برق، جمع آوری تابلوهای ناهمگون، رفع اختلاف ارتفاع ساختمان ها، دفع پوشش گیاهی، خواناسازی و... از جمله این اقدامات بوده است.

پس از ان، لقمان احمدزاده کارشناس ارشد پایگاه پژوهشی شوش نیز در ادامه با اشاره به محوطه های موجود در شوش گفت: شهر پانزدهم، کاخ آپادانا، کاخ اردشیر، موزه، قلعه باستان شناسی و محوطه تاریخی، مجموعه محوطه تاریخی شوش را تشکیل می دهند. او اقداماتی که برای ساماندهی شهر پانزدهم اجرا شده است را شامل دفع پوشش گیاهی، خواناسازی، خشت چینی، اندود کاهگل بر روی دیوارهای خشتی و... گفت و افزود: بقایای معماری شهر پانزدهم که مربوط به دوران ایلام قدیم است و طی کاوش های کریشمن کشف شده مورد مرمت قرار گرفت.

این کارشناس با اشاره به بنای هخامنشی منحصر به فرد معروف به نام شهر هدیش که در نزدیکی کارگاه شهر شاهی وجود دارد و توسط داریوش اول و خشایار شاه ساخته شده است شرح داد این بنا پیش از این به حال خود رها شده بود که با خشت و اندود کاهگل مورد مرمت قرار گرفت.

وی درادامه گسترش آبکندها را موجب صدمه رسیدن به آثار دانست و گفت :با تمهیداتی که اندیشیده شد بخش هایی از آبکندها با مصالح پوشانده شده تا از گسترش آنها جلوگیری شود.

احمد زاده افزود:راستا بازدید گردشگران از محوطه تاریخی با توجه به فراز و نشیب موجود، از مسائل مورد توجه مسئولان بود که با ایجاد پلکان، رمپ، سکوهای چوبی، نصب تابلوهای فارسی و انگلیسی مصور و... ساماندهی شد.

او گفت: برخی از آثار تاریخی محوطه همچون کف پوش های دوره هخامنشی که در نتیجه عبور و مرور در سالیان گذشته از بین رفته و تخریب شده بودند با لایه های محافظ پوشانده شد تا کمترین آسیب را ببینند.

این کارشناس با اشاره به تاریخچه کاخ آپادانا که توسط داریوش اول ساخته شده است شرح داد :در این محوطه نیز پوشش گیاهی پاکسازی و دیوارهای خشتی که در دوره های قبل مرمت شده وبه حال خود رها شده بودند مجددا مرمت شدند .

به گفته احمدزاده، همچنین به منظور جلوگیری از آسیب دیدن ستون های سنگی کاخ آپادانا دربرابر عوامل جوی نظیر برف، باران، صاعقه و ... شرح داد: به دلیل کارگذاشتن میله های آهنی در بدنه این ستون ها در هنگام مرمت های اولیه، به محض خیس شدن در آن خاصیت مغناطیسی ایجاد شده و باعث جذب صاعقه می شود که با ایجاد این سقف این مشکل نیز مرتفع شد.

او در ادامه به فعالیت کارگاه تولید خشت در نزدیکی کاخ آپادانا اشاره کرد و افزود: انواع مختلفی از خشت ها دراین کارگاه ساخته شده و در نهایت بهترین نوع برای به کار گیری در مرمت مورد استفاده قرار می گیرد.

به گفته احمدزاده در کاخ اردشیر نیز که بعد از کشف و مرمت به حال خود رها شده بود تمامی اقدامات حفاظتی و مرمتی توسط کارشناسان انجام گرفت.

احمدزاده مهمترین اقدامات انجام شده در قلعه شوش را شامل ساماندهی حیاط، ساماندهی اشیا به جا مانده از عملیات باستان شناسی فرانسوی ها، بازسازی سرویس های بهداشتی، ساماندهی اتاق گریشمن، بازسازی نقاشی دیواره های قلعه، تجهیز اتاق نهار خوری، ساماندهی محوطه و راستا بازدید و تجهیز مهمانسرا (7 اتاق و 20 تخت) دانست.

او با بیان اینکه موزه به عنوان قلب محوطه باستان شناسی شوش مورد توجه خاصی قرار گرفته گفت: ساماندهی باغ موزه، کف سازی، ساماندهی آثار سنگی باغ موزه، اصلاح فضای سبز وساماندهی فضای موزه را اقداماتی بیان نمود که در این مکان اجرا شده است.